Vergoeding van affectieschade mogelijk na inwerkingtreding wetsvoorstel

Affectieschade is immateriële schade die door een naaste of nabestaande van een slachtoffer wordt geleden. De schade bestaat in het leed dat een naaste ervaart van een gekwetste of overleden dierbare. Het wetsvoorstel vergoeding van affectieschade betreft een wijziging van het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Strafvordering en het Wetboek van Strafrecht. Door middel van deze wijzigingen wordt vergoeding van de immateriële schade van naasten van slachtoffers mogelijk gemaakt.

Op 9 mei 2017 is het wetsvoorstel vergoeding van affectieschade door de Tweede Kamer aangenomen. Op 10 april 2018 heeft ook de Eerste Kamer het wetsvoorstel aangenomen. Het wetsvoorstel beoogt het leed van naasten te erkennen en genoegdoening te verschaffen.

De huidige regeling in het Burgerlijk Wetboek

Volgens de huidige regelingen in het Burgerlijk Wetboek heeft in beginsel alleen de benadeelde recht op schadevergoeding. Wat betreft vergoeding van schade geleden door derden komt men uit bij de bepalingen van artikel 6:107 tot en met 6:108 BW. Deze artikelen kennen voor derden het recht op schadevergoeding toe bij vermogensschade. Zo bevat artikel 6:107 BW een regeling voor verplaatste schade, waarbij een derde kosten maakt ten behoeve van het slachtoffer en kent artikel 6:107a BW het recht op vergoeding voor de werkgever voor het doorbetaalde loon. Artikel 6:108 BW verplicht de veroorzaker van het ongeval waarbij het slachtoffer is overleden de schade van nabestaanden door het derven van levensonderhoud te vergoeden. Geen van deze artikelen biedt echter het recht op vergoeding van immateriële schade van naasten.     

Het wetsvoorstel vergoeding van affectieschade

Het wetsvoorstel vergoeding van affectieschade brengt hier verandering in. Affectieschade zal voortaan, onder de in de wet genoemde omstandigheden, voor vergoeding in aanmerking komen. Aan artikel 6:107 BW wordt toegevoegd dat ook “nadeel dat niet in vermogensschade bestaat geleden door de in lid 2 genoemde naasten van de gekwetste met ernstig en blijvend letsel” voor vergoeding in aanmerking komt. Vervolgens wordt in lid 2 als naaste onder andere genoemd de echtgenoot of geregistreerde partner, de levensgezel, de ouder en het kind. Samengevat valt onder deze ‘naasten’ iedereen die een zeer nauwe band met het slachtoffer heeft. Onder ernstig en blijvend letsel van het slachtoffer valt volgens de Memorie van Toelichting in ieder geval een blijvende functiestoornis van 70% of meer. Hieronder valt ook zeer ernstig psychisch letsel. Naast dit vastgestelde letsel is volgens de toelichting ook relevant de invloed die het letsel op het slachtoffer en de naaste heeft. Ook aan artikel 6:108 BW, dat van toepassing is op het overlijden van een slachtoffer, wordt een vergelijkbare verplichting voor de aansprakelijke tot vergoeding van affectieschade toegevoegd. De hoogte van het bedrag dat voor vergoeding in aanmerking komt, wordt bij algemene maatregel van bestuur vastgesteld.

Voor naasten en nabestaanden bestaat de mogelijkheid om smartengeld te verhalen op de aansprakelijke indien de schadeveroorzakende gebeurtenis of het overlijden heeft plaatsgevonden na inwerkingtreding van de wet. Aan het wetsvoorstel is geen terugwerkende kracht toegekend.